"Divanu Lugati't-Türk'te Kadın İle İlgili Kavramlar
Kadın, hemen her dönemde üzerinde olumlu ve olumsuz düşüncelerin ileri sürüldüğü bir konu olarak da görülmüştür. Bazı dönemlerde kadının erkeklerin alt cinsi, bazı dönemlerde ikinci sınıf insan, bazı dönemlerde utanılacak bir varlık ve çok az olarak da erkek ile eşit bir varlık olarak değerlendirilm...
| Published in: | Dinî araştırmalar |
|---|---|
| Subtitles: | Conceptions Related to ‘Woman’ in “Dīvānu Lugat al-Turk” |
| Main Author: | |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | Turkish |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
DergiPark Akademik
2016
|
| In: |
Dinî araştırmalar
Year: 2016, Volume: 19, Issue: 49, Pages: 197-207 |
| Further subjects: | B
Kaşgarlı Mahmud
B Uragut B Kadın B Divânu Lügâti’t-Türk B Woman |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | Kadın, hemen her dönemde üzerinde olumlu ve olumsuz düşüncelerin ileri sürüldüğü bir konu olarak da görülmüştür. Bazı dönemlerde kadının erkeklerin alt cinsi, bazı dönemlerde ikinci sınıf insan, bazı dönemlerde utanılacak bir varlık ve çok az olarak da erkek ile eşit bir varlık olarak değerlendirilmiştir. Türk tarihinde ise kadın genel olarak erkek ile eşit konumda bulunmuş ve bunun için de karı kocadan her biri diğeri için "eş" olarak kabul edilmiştir. Bu çalışmada, henüz yeni Müslüman olmuş olan Türk milletinin ilk ve en geniş kapsamlı sözlüğü konumundaki Kaşgarlı Mahmud’un Divanu Lügâti’t-Türk adlı eserinde kadın ile ilgili kavramlar ele alınacaktır. Adı geçen eserde kadın ile ilgili hemen her alanda bir ya da birkaç kelimenin bulunması, Türk Milleti’nin kadına verdiği önemli göstermesi bakımından önemlidir. Divan’da kadın ile ilgili kelimelerden bir kısmı şöyledir: Kadın anlamında " uragut ", hatun anlamında " katun ", anne anlamında " ana/hana ", sütanne anlamında " awurta ", teyze anlamında " kükü/küküy ", soylu kadın anlamında " kunçuy ", hanedan soyundan gelenlen kadın anlamında " oqlagu katun ", şehzade kızları anlamında " tarım ", üvey kız anlamında " baldır kız ", cariye anlamında " as, ay, awınçu, kaçaç, kız, kümüş, kün, tal bodlug, yinçü /cinçü, yinçge kız ", yaşlı kadın anlamında " kurtga ", süslenmiş kadın anlamında " yaldrık ", mihir anlamında " başın, kalın ", dul kadın anlamında " tul tugsak ", yaşmak anlamında " bürüncük , saraguç ", küpe anlamında " tolgag ", temiz-pürüzsüz anlamında " özök ", fahişe anlamında " ekek ", lezbiyen anlamında " sürtük ", kadının en küçük kız kardeşi anlamında " baldız ", erkeğin küçük kız kardeşi anlamında " sinil ", kadının küçük erkek kardeşi anlamında " yurç ", gelin anlamında " kelin, egetlig ", kadının eniştesi anlamında " namıja ", ağabeyin hanımı anlamında " yenge ", kadının anne, baba ve kardeşi gibi yakınları anlamında " tünür ", işve ve cilve anlamında " kılınç ", evlenmek anlamında " beglenmek " gibi kelimeler Divânu Lugâti’t-Türk’te yer alan sözcüklerden bazılarıdır. Woman have almost always been a matter in which both negative and positive ideas have been put forward. Through over history, woman have been considered the sub-species of men, sometimes as second class citizens and at times as human beings to be ashamed of and almost never equal to men. In Turkish history however, woman has been portrayed as equal to men and men and woman have been classified as equal partners. In this study, the image of women will be investigated in Dīvānu Lugat al-Turk, which is known as the first Turkish dictionary that was written by Mahmut of Kashgar after he accepted Islam. In the aforementioned work, the presence of one or more words in almost all areas related to women in the work is important because it shows the significance the Turkish nations gave to women. Some of the words regarding women in Divanu Lügâti’t-Türk are as follows: “Uragut” meaning women, “katun” meaning shorty, “ana/hana” meaning mother, “awurta” meaning foster-mother, “kükü/ küküy” meaning aunt, “kunçuy” meaning noblewoman, “oqlagu katun” meaning female descendant dynasty, “tarım” meaning princes girls, “baldır kız”, meaning stepdaughter, “as, ay, awınçu, kaçaç, kız, kümüş, kün, tal bodlug, yinçü /cinçü, yinçge kız” meaning concubine, “kurtga”meaning old woman, “yaldrık” meaning dolly / decorated woman, “başın and kalın” meaning mehr, “tul uğsak” meaning widow, “bürüncük and saraguç” meaning scarf, “tolgag” meaning earring, “özök” meaning clean-smooth, “sürtük” meaning lesbian, “baldız” meaning the youngest sister of the woman, “ekek” meaning whore, “sinil” meaning younger sister of men, “yurç” meaning younger brother of the woman, “kelin ve egetlig”meaning bride, “namıja” meaning womens brother-in-law, “yenge” meaning the woman’s brother’s wife, “tünür” meaning relatives of the woman, “kılınç” meaning coquetry and twist and “beglenmek” meaning woman to marry. |
|---|---|
| ISSN: | 2602-2435 |
| Contains: | Enthalten in: Dinî araştırmalar
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.15745/da.267270 |