Religious motifs in the poetry of Kazakh zhyraus in the XVI-XVIII centuries
The aesthetics of knightly, military poetry is pronounced in the works of Dospambet-zhyrau (XVI century). The poet, being a noble warrior who took part in the main battles between the Crimean Khanate and the Nogai Horde, devoted the contents of his poetry to the difficulties of military life, full o...
| Subtitles: | XVI-XVIII ғасырлардағы қазақ жыраулар поэзиясындағы діни сарындар Религиозные мотивы в поэзии казахских жырау в XVI-XVIII веках |
|---|---|
| Authors: | ; |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | English |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
Äl-Farabi Atyndaġy Ķazaķ Ūlttyķ Universitetí
2020
|
| In: |
Chabaršy. Dintanu serijasy
Year: 2020, Volume: 23, Issue: 3, Pages: 35-40 |
| Further subjects: | B
сұлтан
B Epic B религиозное течение B діни ағым B жырау B тенгри B religious trend B жоңғарлар B султан B Jungarian B тәңір B эпос B tengri B сері B Knight B sultan B рыцарь B zhyrau B Джунгарий |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | The aesthetics of knightly, military poetry is pronounced in the works of Dospambet-zhyrau (XVI century). The poet, being a noble warrior who took part in the main battles between the Crimean Khanate and the Nogai Horde, devoted the contents of his poetry to the difficulties of military life, full of danger, anxiety, and adventure. The poet poetizes and romanticizes a similar way of life, close to his heart, and contrasts with the peaceful, philistine stagnation that he hates. The Dospambet-zhyrau’s poetry created the ideal of a man, a hero, whose days pass in continuous battles, moving along military roads, not regretting any injuries, losses, abandoned girl, or even sons waiting for their father, or their own life. Also, how the term shahid is used in the poetry of the zhyrau is mentioned. Furthermore, common features and inextricable links of poetry of all akyn-zhyraus (poets and story tellers) with philosophy, folk aesthetics, and spiritual and ethnocultural traditions are noted. The three-century struggle of the Kazakh people against the invasion of Dzungaria seems to have contributed to the growing relevance of religious themes in the poetry of akyn-zhyraus. The paper consists of three parts such as introduction, main part, and conclusion. Эстетика рыцарской, военной поэзии ярко выражена в творчестве Доспамбет-жырау (XVI век). Поэт, будучи благородным воином, принимавшим участие в главных битвах между Крымским ханством и Ногайской Ордой, посвятил свою поэзию трудностям военной жизни, полной опасностей, тревог и приключений. Подобный образ жизни, близкий его сердцу, поэт превращает в поэзию и противопоставляет его мирной, обывательской косности, которую он ненавидит. Поэзия Доспамбет-жырау создала идеал мужчины, героя, чьи дни проходят в непрерывных боях, двигаясь по военным дорогам, не жалея ни о ранениях, ни о потерях, ни о брошенной девушке, ни даже о сыновьях, ожидающих отца, ни о собственной жизни. В статье также упоминается, как термин шахид употребляется в поэзии Доспамбет жырау. Кроме того, отмечаются общие черты и неразрывные связи поэзий всех акын-жырау с философией, народной эстетикой, духовными и этнокультурными традициями. Трехвековая борьба казахского народа против нашествия Джунгарии, по-видимому, способствовала возрастанию актуальности религиозной тематики в поэзиях акын-жырау. Статья состоит из трех частей: введение, основная часть и заключение. XVI ғасырда Доспамбет жыраудың шығармаларында әскери поэзияның эстетикасы көрініс табады. Ақын Қырым хандығы мен Ноғай Ордасы арасындағы негізгі шайқастарға қатысқан асыл жауынгер бола отырып, өзінің поэзиясын әскери өмірден туындаған қиыншылықтарға, қауіп-қатерге, мазасыздыққа және шытырман оқиғаларға арнаған. Ақын осындай өмір жолын жүрегіне жақын алып, шығармаларын поэзияға айналдырады және де ол бейбіт күн мен өзіне ұнамсыз тоқырауды салыстырады. Доспамбет жыраудың поэзиясы адамзаттың арман-мұратына жету үшін ешқандай жарақаттарға, қиыншалақтарға қарамай, күні үздіксіз сұрапыл соғыспен өткен, ешқандай жарақаттарға жабықпаған, өлімге қайғырмаған, өмірін құрбан ете білген батырды қалыптастырды. Сонымен қатар мақалада шаҺид термині Доспамбет жырау тарапынан қандай әдіс тұрғысынан қолданғаны туралы сөз болады. Тағы да сөз болатын жәйт ол барлық ақын-жыраулырдың поэзияларындағы жалпы ортақ белгілері мен берік байланыстарының философиямен, халықтық эстетикамен, рухани және этномәдени дәстүрлермен байлынытары жөнінде сөз қозғалады. Қазақ халқының Жоңғар шапқыншылығына қарсы үш ғасырға созылған күресі ақын-жыраулардың поэзияларындағы діни сарынның өзектілігінің артуына әсер еткені көрінеді. Бұл мақала үш бөлімнен тұрады: кіріспе, негізгі бөлім және қорытынды. |
|---|---|
| ISSN: | 2521-6465 |
| Contains: | Enthalten in: Chabaršy. Dintanu serijasy
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.26577/EJRS.2020.v23.i3.r5 |