Dinsel Düşüncenin Rasyonelleşme İmkânı ve Zorlukları = Opportunities and Challenges of Rationalization of Religious Thought
Vahye dayalı dinlerin toplumsal kabulleniş ve coğrafi yayılışıyla birlikte, onların sosyal değerler, kurumlar ve dönemin bilimsel anlayışlarıyla olan ilişkisi de tartışılmaya başlamıştır. İslam düşüncesi tarihinde süreç aklileşme dönemi olarak bilinmektedir. Akılla vahiy, felsefeyle din arasındaki e...
| Subtitles: | Opportunities and Challenges of Rationalization of Religious Thought |
|---|---|
| Main Author: | |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | Turkish |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
DergiPark Akademik
2022
|
| In: |
Dinî araştırmalar
Year: 2022, Volume: 25, Issue: 63, Pages: 649-670 |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | Vahye dayalı dinlerin toplumsal kabulleniş ve coğrafi yayılışıyla birlikte, onların sosyal değerler, kurumlar ve dönemin bilimsel anlayışlarıyla olan ilişkisi de tartışılmaya başlamıştır. İslam düşüncesi tarihinde süreç aklileşme dönemi olarak bilinmektedir. Akılla vahiy, felsefeyle din arasındaki epistemik münasebetler İslam dininin ortaya çıkışından itibaren kabul ve reddiyelerle süregelmiştir. Çalışmamız, İslam’ın erken dönemlerindeki dini inancın rasyonelleşme sürecinde cahiliyye zihin yapısı, kabilecilik ve ümmilik gibi sosyo-kültürel engellerin yanı sıra, ulema ve ümeranın bilimsel merakı, kısa sürede genişleyen fetih harekâtı, çeviriler gibi aklîleşmeyi mümkün kılan etkenleri konu almaktadır. Rasyonelleşme sürecinde yaşanan ihtiyaç, imkân ve zorlukları ortaya çıkarmaya çalıştığımız makalemizdin amacı, günümüzde de yaşanan benzer ihtiyaç, imkân ve engellerin erken dönem kaynaklı olduğunu gö(ste)rmek ve dönemin koşullarını dikkate almadan güncel bazı sorunların çözülemeyeceğine işaret etmektir. Bu anlamda, makalemizi hazırlarken gerek erken ve orta çağların tarihsel verilerine, gerekse de bu süreci anlaşılır kılacak analitik yöntemlere başvurduk. Along with the social acceptance and geographical spread of revealed religions, their relationship with social values, institutions and scientific approaches has began to be discussed. Throughout the history of Islamic thought, this process is known as the period of rationalization. The epistemic relations between reason and revelation, philosophy and religion have continued with acceptance and rejection since the emergence of Islam. Our study deals with the factors that enable rationalization such as the scientific curiosity of the ulama and the umara, the conquest campaign that expanded in a short time, translations, as well as socio-cultural barriers such as jahiliyya idea, tribalism and illiteracy in the rationalization process of religious belief in the earlier periods of Islam. The aim of our article is try to reveal the needs, possibilities and difficulties in the rationalization process. And to point out that some current religious and philosophical problems aren’t be able to be solved without taking into account the conditions of the early rationalization period. We have applied both to the historical data of the early and middle ages and to analytical methods that would make this process understandable by studying this paper. |
|---|---|
| ISSN: | 2602-2435 |
| Contains: | Enthalten in: Dinî araştırmalar
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.15745/da.1181538 |